اظهارنامه چیست

در نظام حقوق ما گاهی اوقات لازم است برای مطالبه‌ی حق خود (برای نمونه طلبی که از دیگری داریم)، ابتدا اظهارنامه‌ تنظیم و برای طرف مقابل ارسال کنیم. به عبارت دیگر، ارسال اظهارنامه مقدمه‌ای است برای مطالبه‌ی بعضی حقوق. این که اظهارنامه چیست و در چه مواردی استفاده از آن الزامی یا اختیاری است و چه نکاتی برای تنظیم آن یا پاسخ به آن لازم است و برای ارسال آن به چه مرجعی باید مراجعه کنیم، از موضوعات کاربردی است که در ادامه به بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود.

مطابق قانون آیین دادسی مدنی: «هرکس می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله‌ی اظهارنامه‌ از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر این که موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی که را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند، ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید. اظهارنامه‌ توسط اداره‌ی ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ می‌شود. اداره‌ی ثبت اسناد و دفتر دادگاه‌ها می‌توانند از ابلاغ اظهارنامه‌هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، خودداری نمایند.»

و همچنین در صورتی که اظهارنامه‌ مشعر به تسلیم چیزی یا وجه یا مال یا سندی از طرف اظهارکننده به مخاطب باشد، باید آن چیز یا وجه یا مال یا سند هنگام تسلیم اظهارنامه به مرجع ابلاغ، تحت نظر و حفاظت قرار گیرد، مگر آن که طرفین هنگام تعهد، محل و ترتیب دیگری را تعیین کرده باشند.